وال پست به زبان لاتين متشكل از wall و post تشكيل شده كه wall بمعنی ديوار، post وقتی بعنوان اسم بمعنی زير است :
a long, sturdy piece of timber or metal set upright in the ground and used to support something or as a marker
قطعه بلند و محكم از چوب يا فلز كه قائم در زمين نصب ميشود. برای نگهداشتن استفاده ميشود. بنابراين (وال پست) wall و post بمعنای نگهدارنده ديوار است.
عواقب عدم اجرای وال پست
ديوار بعنوان يك عضو سازه يا معماری شامل ملات، مدولهايي شامل بلوك،آجر،سفال و…تشكيل شده است.
بدلیل اینکه ديوار با تكيه گاه زيرين، خود را در برابر نيروی ثقلي مهار ميكند ولی مهاری در برابر نيروی افقي ندارد،
بنابراین وال پست نقش مهار آن را در برابر نيروهایی كه باعث واژگونی میشود را دارد.
بیشترین آسیب زلزله های اخیر بدلیل عدم توجه به جزئیات اجرای دیوارهای غیر سازه ای می باشد در نتیجه آسیب های جانی و مالی فراوانی وارد می سازد .
وال پست بمعني نگهدارنده ديوار است و اتصال ديوارهاي ميانقاب به اسكلت ميبايست از ديوار در برابر نيروهاي باد و زلزله و بطور كلي نيروي افقي يا عمود بر سطح ديوار محافظت نمايد.
درگذشته ديوارهاي ميانقاب توسط ملات و يا نازك كاري به قاب سازه كه همان ستونها و تيرها هستند بطور مستقيم متصل ميشد ولی تجربه زلزله های اخير نشان داد اين روش جوابگو نيست.
به اين ترتيب كه در اثر نيروهاي زلزله يا باد دريفت ايجاد شده در اعضاي سازه باعث ايجاد تنش در ديوارهاي ميانقاب ميگردد و متقابلا عكس العمل اين نيروها باعث ايجاد تنش در سازه ميگردد.
اين جابجايي مركز سختي باعث رفتار غير قابل پيش بيني در سازه خصوصا در زمان وقوع زلزله ميگردد.
ازطرف ديگر تنشهاي وارد شده از طرف سازه به ديوارها ممكن است از مقاومت ديوار بيشتر بوده و به ديوار آسيب بزند.
در نتیجه مولفه موازي با سطح نيروي زلزله باعث ايجاد ترك قطري در ديوار شده و مولفه عمود بر سطح آن باعث تخريب و فرو ريزش ديوار ميگردد .
در زلزله کرمانشاه خسارت های وارده لزوما در اثر عدم دقت در طراحی و محاسبه و نیز اجرای سازه ساختمانها نبود بلکه بیشتر مربوط به ایراد در نحوه مهار اجزای غیر سازه ای بود.
این خسارت نتیجه عدم دقت در طراحی لرزه ای اجزای غیر سازه ای بود، که در آن عمدتا میانقاب ها دچار آسیب شدند.
این آسیب از ایجاد ترک در آنها شروع و به تخریب و فرو ریزش آنها ختم میشود، که متاسفانه این گونه آسیب ها در زلزله کرمانشاه بروز عینی داشت.
بنابراین در اثر نيروهای زلزله يا باد دريفت ايجاد شده در اعضای سازه باعث ايجاد تنش در ديوارهای ميانقاب ميگردد.
متقابلا عكس العمل نيرو باعث ايجاد تنش در سازه ميگردد، اولين اثر آن جابجايي مركز سختی سازه ميباشد كه اين جابجايي باعث رفتار غيرقابل پيش بينی در سازه خواهد شد.
همچنین تنش وارد شده از طرف سازه به ديوار ممكن است از مقاومت ديوار بيشتر بوده و به ديوار آسيب ميزند.
بنابراین مؤلفه موازی با سطح نيروی زلزله باعث ايجاد ترك قطری در ديوار شده و مولفه عمود بر سطح آن باعث تخريب و فرو ريزش ديوار ميگردد.
اجرای نادرست وال پست چه عواقبی در پی خواهد داشت ؟ در این ویدیو نوع اتصالات اشتباه را مشاهده بفرمایید
اثر میانقابی چیست؟
میانقاب همانگونه که از نامش پیداست هرگونه پرکننده است که در درون قاب سازه قرار میگیرد و بر رفتار قاب اثر میگذارد.
ملموسترین رفتار قاب در زمان وقوع زلزله تغییر شکل آن است.
قاب سازه معمولا از دو المان تشکیل شده :
1- قائم (ستون)
2- افقی (تیر) در بالا که میتواند در پایین تیر دوم، شناژ یا فونداسیون باشد.
شکل کلی قاب اغلب چهارگوشی قائم الزاویه است. در زمان وارد شدن نیروهای افقی این چهارگوش تحت تاثیر عکس العمل نیروی زلزله است که از زمین به آن وارد میشود.
مانعی که در برابر این تغییر شکل درون این قاب قرار گرفته مانند دیوارهای غیر سازه ای و سایر المانهای معماری بعنوان اثر میانقابی معنا میشود.
زیرا این اثر بر سختی سازه اثر خواهد گذاشت و نیز باعث جابجایی مرکز سختی سازه میگردد.
جداسازی دیوار میانقاب از قاب با اجرای وال پست
جهت ازبين بردن اندركنش ديوار و سازه بهترين راه جدایی آنها از يكديگر است.
به اين ترتيب كه بين ديوار و سازه يعني ستونها و تير فاصله در نظر گرفته شود اين فاصله بر حسب ارتفاع سازه و ميزان نيروهای وارده محاسبه ميگردد.
اين فاصله ميبايست با مصالح نرم و قابل ارتجاع پر شود تا اولا نيروهای متقابل سازه و ديوار را جذب نمايد، ثانيا امكان اجرای نازك كاری را بوجود آورد.
اتصال كشویی
اتصال كشویی در اجرای وال پست ميتواند راه حل اين مشكل باشد.
بطوريكه در راستای حركت كشویی هيچ مانعی در برابر ديوار وجود نداشته ولی در جهت عمود بر حركت كشویی محدوديت حركتي دارد و به اين صورت ديوار مهار ميگردد.
ترک نازک کاری
تركهای نازك كاری به دو دليل در معماری اتفاق ميافتد:
1- اختلاف ضريب انتقال حرارت و نوع متفاوت بافت زير كار نازك كاری
2- تغییر ابعاد المانهای سازه در اثر تغيير درجه حرارت خصوصا در نبشی كشی بعنوان وال پست ها استفاده ميشود كه اين امر باعث كمانش و متعاقبا باعث ايجاد ترك ميگردد.
وال پست چیست؟ 3 کاربرد والپست چیست؟