وال پست چیست ؟

وال پست به زبان لاتين wall/post متشكل از wall و post تشكيل شده است كه wall بمعنی ديوار و post كه در لغتنامه وقتی بعنوان اسم استفاده ميشود بمعنی زير است:

a long, sturdy piece of timber or metal set upright in the ground and used to support something or as a marker

“قطعه ای بلند و محكم از چوب يا فلز كه بطور قائم در زمين نصب ميشود و برای نگهداشتن چيزی يا بعنوان نشانه استفاده ميشود، بنابراين تركيب wall/post بمعنای نگهدارنده ديوار است.

عواقب عدم اجرای وال پست

ديوار بعنوان يك عضو سازه ای يا معماری تشكيل شده است از اجزای تشكيل دهنده ای شامل ملات يا چسباننده و مدولهايي شامل بلوك و اجر وسفال و … كه بخودی خود غير از تكيه گاه زيرين خود كه ديوار را در برابر نيروهای ثقلي مهار ميكند مهار كننده ای در برابر نيروهای افقي ندارد و در حقيقت وال پست نقش مهار كننده ای رادارد كه ديوار را در برابر نيروهايی كه باعث واژگونی آن ميگردند كه ازجمله مهمترين انها نيروی باد و زلزله است.

یشترین آسیب زلزله های اخیر بدلیل عدم توجه به جزئیات اجرای دیوارهای غیر سازه ای که همان میانقاب ها هستند و در واقع عدم توجه به اجرای اصولی وال پست، می باشد که به اکثر ساختمانها آسیب های جانی و مالی فراوانی در زلزله وارد می سازد .

وال پست بمعنی نگهدارنده ديوار است و اتصال ديوارهای ميانقاب به اسكلت سازه يا به عبارتی قاب‌های سازه ميبايست بطريقی از ديوار در برابر نيروهای باد و زلزله و بطور كلی هر نوع نيروی افقی يا عمود بر سطح ديوار محافظت نمايد.

وال پست در گذشته یا ديوارهای ميانقاب توسط ملات و يا نازك كاری به قاب سازه كه همان ستونها و تيرها هستند بطور مستقيم متصل ميشد ولی تجربه زلزله های اخير نشان داد كه اين روش جوابگو نيست به اين معني كه اندر كنش سازه و ديوارها باعث وارد شدن نيروهای متقابلی به هردو ميشود .

به اين ترتيب كه در اثر نيروهای زلزله يا باد، دريفت ايجاد شده در اعضای سازه باعث ايجاد تنش در ديوارهای ميانقاب ميگردد و متقابلا عكس العمل اين نيروها باعث ايجاد تنش در سازه ميگردد كه اولين اثر آن جابجايي مركز سختی سازه ميباشد كه اين جابجايي مركز سختی باعث رفتار غير قابل پيش بينی در سازه خصوصا در زمان وقوع زلزله ميگردد.

ازطرف ديگر تنشهای وارد شده از طرف سازه به ديوارها ممكن است از مقاومت ديوار بيشتر بوده و به ديوار آسيب ميزند بطوريكه مؤلفه موازی با سطح نيروی زلزله باعث ايجاد ترك قطری در ديوار شده و مولفه عمود بر سطح آن باعث تخريب و فرو ريزش ديوار ميگردد.

پخش ویدیو

اثر میانقابی چیست؟

بطور کلی میانقاب همانگونه که از نامش پیداست هر گونه پرکننده ای که در درون قاب سازه ای قرارمیگیرد و بر رفتار قاب اثر میگذارد . ملموس ترین رفتار قاب در زمان وقوع زلزله تغییر شکل آن است . قابهای سازه ای معمولا تشکیل شده اند از دو المان سازه ای قائم (ستون) و حداقل یک المان افقی سازه ای (تیر) در بالا که میتواند در پایین تیردوم یا شناژ یا فونداسیون باشد . شکل کلی قاب اغلب چهارگوشی قائم الزاویه است که در زمان وارد شدن نیروهای افقی این چهارگوش تحت تاثیرعکس العمل نیروی زلزله که از زمین به آن وارد میشود وتبدیل اینرسی ماند به اینرسی حرکتی و بلعکس در توده ساختمان قاب سازه ای تغییر شکل داده و از حالت مستطیل خارج میشود که این حرکت بسته به فرکانس زلزله میتواند تکرار شود. حال هرگونه مانعی در برابراین تغییرشکل که از طرف پرکننده های غیر سازه ای که درون این قاب قرار گرفته اند مانند دیوارهای غیر سازه ای و سایر المانهای معماری بعنوان اثرمیانقابی معنا میشود . زیرا این اثر بر سختی سازه اثرخواهد گذاشت ونیز باعث جابجای مرکز سختی سازه میگردد. همانطور که میدانیم هرگونه عدم تطابق مرکز جرم و مرکز سختی باعث ایجاد لنگری حول مرکز سختی سازه میگردد که بازوی این لنگر دقیقا همان فاصله مرکز سختی سازه و مرکز جرم است. بهرصورت این لنگر تاثیر قابل ملاحظه ای بر سازه میگذارد.

جداسازی ديوار ميانقاب از قاب

جهت ازبين بردن اندركنش ديوار و سازه بهترين راه جدایی انها از يكديگر است به اين ترتيب كه بين ديوار و سازه يعني ستونها و تير فاصله ای در نظر گرفته شود اين فاصله بر حسب ارتفاع سازه وميزان نيروهای وارده محاسبه ميگردد كه اندازه آن بطور معمول ٢/٥ تا ٥ سانتيمتر در نظر گرفته ميشود. اين فاصله ميبايست با مصالح نرم و قابل ارتجاع پر شود تا اولا نيروهای متقابل سازه و ديوار راجذب نمايد ثانيا امكان اجرای نازك كاری را بوجود آورد. حال با وجود اين فاصله نحوه اتصال ديوار به سازه بايد طوری طراحی شود تا ديوار را در برابر نيروهای عمود بر سطح محافظت نموده ولی در راستای موازی با سطح ازاد بگذارد بطوريكه هيچ اندر كنشی با هم نداشته باشند. آنچه در اکثر زلزله ها خصوصا زلزله کرمانشاه اتفاق افتاده و باعث آسیب گردیده است لزوما در نتیجه ایراد و نقص در محاسبات سازه نبوده ، بلکه بیشترین آسیب مربوط به عدم توجه به جزئیات اجرای دیوار میانقاب ها یا وال پست ها هستند می باشد و این مشکل به اکثر ساختمانها آسیب های جانی و مالی فراوانی در زلزله وارد می سازد.

اتصال كشویی

اتصال كشویی در اجرای وال پست ميتواند راه حل اين مشكل باشد بطوريكه در راستای حركت كشویی هيچ مانعی در برابر ديوار وجود نداشته ولی در جهت عمود برحركت كشویی محدوديت حركتي دارد و به اين صورت ديوار مهار ميگردد.

ترک نازک کاری

تركهای نازك كاری به دو دليل در معماری اتفاق ميافتد:

1- اختلاف ضريب انتقال حرارت و نوع متفاوت بافت زير كار نازك كاری

2- تغییر ابعاد المانهای سازه در اثر تغيير درجه حرارت خصوصا در نبشی كشی هایی كه جهت جداسازی قاب و ميانقاب یا وال پست ها استفاده ميشود كه اين امر باعث كمانش آن و متعاقبا باعث ايجاد ترك ميگردد.